Bir yemeğin ya da tatlının ne kadar lezzetli olacağı içerisinde bulunan malzemelere bağlıdır. Her ne kadar ellerdeki maharet önemli olsa da kullanılan malzeme önem taşır. Genelde yemek yaparken alışkanlık kazandığı yağ türünü kullanmaya devam eder.

Yemeklerde kullanacağınız yağlar yemeğin türüne göre değişkenlik gösterebilir. Ayrıca yemeğin günün hangi öğününde yeneceği de önemlidir. Yağ yemekler için büyük bir öneme sahip çünkü yemeği lezzetini doğrudan etkiler.  Yemeğin yağı binanın temeli gibidir kesinlikle gizli kahraman olarak nitelendirilebilir. Yemeklerimizin daha lezzetli daha sağlıklı olması için yağ kullanımı önemlidir. Nefis lezzetlerin bir araya gelmesinde en büyük unsurların başında sade yağ gelmektedir. Üstelik sade yağ yapmak biraz zahmetli olsa da, evinizde de yapabilirsiniz.

Sade Yağ Nedir?

Bir diğer ismi ile saf yağ yani sade yağ tuzsuz tereyağından su ve yağsız kuru maddelerden uzaklaştırılarak elde edilmektedir. % 99 oranında süt yağı barındıran sade yağ böylelikle ortaya çıkmaktadır. Ortalama olarak 1 kilogramlık tereyağında 900 gram sade yağ bulunur.

Sadeyağ günümüzde makarnalardan, yemeklere, kahvaltıdan, pilavlara ve tatlılara kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. O kadar sağlıklıdır ki diğer yağlara oranla vücuda zarar değil yarar sağlar. Tereyağı  genellikle çiğ sütten yapılmaktadır son dönemlerde ise bazı tereyağlarının içine aromalarda katılmaktadır. Sahte tereyağı adı verebileceğimiz bu margarinler kesinlikle insan sağlığına ciddi oranda zarar verir. Hal böyle olunca gerçek sade yağ lezzetini bulmakta her geçen gün zorlaşıyor.

Gerçek sade yağ lezzeti çok daha sağlıklı ve besleyicidir. Haliyle gerçek yağlardan yapılmayan yemeklerde eski tadını barındırmıyor. Mutfağınızda istediğiniz lezzetleri yakalamak istiyorsanız sade yağ kullanabilirsiniz özellikle yapacağınız yemeklerde kullanacağınız sade yağ lezzet miktarını çok daha fazla arttıracaktır. Pilav, tatlı ya da diğer türdeki yemeklerinizin tamamına sade yağ kullanabilirsiniz. Sade yağlar ismi gibi saf ve doğaldır. Bu nedenle lezzet olarak da sizlere oldukça cömert davranacaktır. Tereyağında 100’de 20 ila 30 oranında bulunan su sade yağda bulunmaz. Tereyağında yüzde 85 olan yağ oranı sade yağda ise %99 civarındadır.

Sade Yağın Tarihi

Sade yağ tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Hatta o kadar eskidir ki bazılarına göre Milattan önce 2000 yılında kullanıldığına dair bazı rivayetler ortaya atılmıştır. Eski dönemlerde hemen hemen her mutfakta kullanılan sade yağ popülerliğini o dönem koruyamamıştır. Farklı türdeki yağların meydana çıkması ve yapılan farklı reklamlar ile birlikte sade yağlar daha az insan tarafından kullanılmış ve günümüzde tercih edilen Tereyağ o dönemin favorisi olmuştur.

Daha yakın zamanlarda ise Pakistan ve Hindistan mutfaklarında sıklıkla sade yağ kullanıldığını görebiliyoruz. Biraz Batıya geldiğimiz zaman ise Fransız ve Türk mutfaklarında sık sık sade yağ kullandığını söyleyebiliriz. Türk mutfağı denildiği zaman akla her zaman Osmanlı mutfağı gelmiştir o dönem yapılan yemeklerin hemen hemen tamamında sade yağ kullanılıyordu. Osmanlı Saray ziyafetleri diye adlandırılacak yemeklerin tamamın da sade yağın rol aldığını söyleyebiliriz.

Eski dönemlerde çok sayıda kültüre misafirlik yapan sade yağ, birçok kültürü birleştiren bir yapıya sahip olup, Özellikle Osmanlı mutfaklarından gelen, sofralarda vazgeçemediğimiz damak lezzetlerindendir.

Sade Yağın Faydaları ve Özellikleri Nelerdir?

Sade yağı diğer yağlardan ayırmak gerekir. Hem özellikleri hem de faydası bakımından diğer yağlarla kıyaslanamayacak kadar özel bir yağdır. Sade yağ faydaları sizlere kısaca anlatmak gerekirse;

• Yemeklere tereyağı da dahil olmak üzere diğer yağlardan çok daha fazla lezzet verir. 
• Pişirdiğiniz yemeğe sadece 1-2 tatlı kaşığı atmanız yeterli olacaktır.
• Çok daha sağlıklıdır. İçerisinde laktoz ya da oksitlenmiş kolesterol yoktur.
• A, B ve E vitaminleri yönünden zengindir. K2 vitamini kemiklerin güçlenmesini de sağlamaktadır.
• Sindirime yardımcı olduğu gibi kolesterolü de düşürme etkisi vardır.
• Doğal yollarla elde edildiği için buzdolabında bir sene hatta çok daha uzun sürelerde dayanabilir.
• 200 ila 240 derece sıcaklığa kadar dayanıklıdır. Tereyağında ise bu sayı sadece 150 derecedir.
• Birçok farklı yemekte kullanılabilir özellikle tatlı ana yemek ya da hamur işlerinde sıklıkla sade yağ tercihi yapılabilir.

Sade Yağ Nasıl Yapılır?

Günümüzde artık sade yağ elde etmesi eskiye oranla çok daha zordur. Çünkü çok fazla yerde satılmaz ve insanlarda yapmak için uğraşmaz, Sade yağ yapması zormuş gibi gelebilir. Ancak kesinlikle bu konuda yanıldığınızı söyleyebiliriz. Sade yağ yapmak zahmetsiz ve kolay bir iştir hemen aşağıda sade ya nasıl elde edebileceğinizi sizlere anlatalım.

Sade yağ ne kadar isterseniz o kadar yapabilirsiniz. Ancak bu konuda ilk denemeyi yapacaksanız öncelikli olarak 500 gram ya da 1 kg. tereyağını bir tencereye alarak başlayın. Kısık ateşte tereyağını tamamen eritin. Yağ erimeye başladığı anda ufak bir kaynama da olacak ve tortular yavaşça dibe doğru çökecek. Kısık ateşte tereyağ eridikçe ufak köpükler çıkmaya başlıyor ise doğru yoldasınız demektir. O köpükleri bir süzgeç yardımı ile alın. Eriyen tereyağı üzerinde köpüklenme bitene kadar bu işlemi tekrar edin.

Orta ve kısık ateşte 1 kilogram kadar tereyağ 1 saat kadar sürede tamamen dibe çöker. İçerisinde bulunan suda tamamen buhar olur. Daha sonrasında ise yağ sarı bir renk almaya başlar.  Ocağın altını kapatın ve soğumaya bırakın. Yaklaşık olarak 1 saat kadar dinlenmeye bırakın. Dinlenmiş ve artık soğumuş bir yağ var. Dinlenen yağı bir sık dokulu bir bez yardımı ile ya da tülbent yardımı ile kavanoza doldurun. Doldurma işleminin ardından ağzını sıkıca kapatın ve buzdolabına koyun. Donmasının ardından artık sadeyağ kullanıma hazırdır. 

Sadeyağ yapmak işte bu kadar kolaydır. Tereyağ lezzetli bir yağ türü olsa da hızlı şekilde bozulur. Ayrıca sadeyağ gibi sağlık açısından o kadar da faydalı değildir. Tereyağ ağır bir kokuya sahiptir ve bu nedenle de çok fazla insan tarafından sevilmez. Tereyağ en sağlıklı yağ olarak ön plana çıkar. İnsan sağlığına faydası bulunan binlerce yıldır doğal yöntemler ile sofraları süsleyen bir gıda türüdür. Dolabınızda dondurduktan sonra 1 yıl süre ile kullanabilirsiniz. Oysaki klasik margarin ya da Tereyağ tarzındaki yağlar ortalama olarak birkaç ay dayanabilmektedir.

Yemeklere ekstra lezzet veren sade yağ mutfakta pek çok yemek türünde kullanılabilir. Özellikle et yemeklerinde hayvan yağı ile karışımı sonucu istediğinizden çok daha fazla bir lezzet alabilirsiniz. Hamur işleri, tatlılar konusunda daha fazla lezzet isteyenler kesinlikle sade yağ ile denemeler yapın. Ev baklavası yapmak isteyenler çıtır çıtır bir lezzet arıyorsanız kesinlikle damakta dağılacak baklavaların sırrı sade yağdan geçiyor. 

Sade yağ yapısı itibariyle doygundur. Yemeklere sadece 1-2 tatlı kaşığı atmak yeterli olur. Diğer kullanım alanlarında da diğer yağlar gibi bolca kullanmak gerekmez. İsterseniz yemeklerde dilerseniz tatlılara lezzet veren bir yardımcı olabilir.